आजकालच्या वेगवान जगात तंत्रज्ञान क्षेत्रात रोज नवनवीन संशोधनं होत आहेत. यात इलॉन मस्क यांचं नाव सर्वात आधी येतं. त्यांच्या वेगवेगळ्या कंपन्या आम्हाला भविष्याच्या दुनियेची झलक दाखवत आहेत. अशीच एक कंपनी म्हणजे न्यूरॉलिंक. जे मस्क यांनी स्थापन केलेले ब्रेन टेक्नॉलॉजी स्टार्टअप आहे. त्याचे प्रत्यारोपण रुग्णाला फक्त त्यांचे विचार वापरुन संगणक नियंत्रित करण्यासाठी सक्षम बनवते.
न्यूरॉलिंक कंपनी ब्रेन-कंप्यूटर इंटरफेस (BCI) तंत्रज्ञान विकसित करत आहे. यातूनच विकसित होत असलेली न्यूरॉलिंक ब्रेन चिप जगात अनोखा बदल घडविण्यास तयार आहे. थोडक्यात सांगायचं तर, हे तंत्रज्ञान आपल्या विचारांच्या सहाय्यानं संगणक किंवा मोबाईल डिव्हाइस नियंत्रित करण्याची क्षमता देऊ शकेल.
इलॉन मस्कच्या न्यूरॉलिंक कॉर्पोरेशनने बुधवारी आपल्या पहिल्या मेंदूच्या प्रत्यारोपणाच्या रुग्णासह एक अपडेट लाइव्ह स्ट्रीम केले होते, ज्यामध्ये एक दोन्ही हात व दोन्ही पाय अकार्यक्षम / पॅरलाईज्ड झालेला पुरुष दर्शविला गेला आहे जो आपल्या मनाचा वापर करून व्हिडिओ गेम आणि ऑनलाइन बुद्धिबळ खेळू शकतो.
बुधवारी लाईव्ह व्हिडिओमध्ये, जो मस्कच्या सोशल प्लॅटफॉर्म X वर (पूर्वीचे ट्विटर) प्रसारीत केला होता. नोलँड अर्बाग नावाचा रुग्ण, बुद्धिबळ आणि सिव्हिलायझेशन VI खेळण्यासाठी त्याचा संगणक वापरण्यास सक्षम होता.
तो म्हणाला कि, “मी तो गेम खेळणे सोडून दिले होते.”
29 वर्षीय अर्बागने सांगितले की आठ वर्षांपूर्वी एका “विचित्र डायव्हिंग अपघातात” त्याला पाठीच्या कण्याला दुखापत झाली होती ज्यामध्ये त्याचे दोन्ही हातपाय लुळेपांगळे झालेले आहेत. त्याने असेही सांगितले की त्याचेवर जानेवारीमध्ये न्यूरॉलिंक प्रक्रियेची छोट्याशी सर्जरी सुरळीत पार पडली. एका दिवसानंतर त्याला रुग्णालयातून सोडण्यात आले होते. ते पुढे म्हणाले की तंत्रज्ञान परिष्कृत करण्यासाठी “अजून काम करणे बाकी आहे”.
बुधवारी X वर एका पोस्टमध्ये, मस्कने संकेत दिले की डिव्हाइसमध्ये दृष्टी पुनर्संचयित करण्याची क्षमता असू शकते. “टेलीपॅथी नंतर ब्लाइंडसाइट हे पुढचे उत्पादन आहे,” त्याने अर्धांगवायू झालेल्या रुग्णांसाठी इम्प्लांटच्या नावाचा संदर्भ देत लिहिले.
न्यूरॉलिंकमध्ये नोकरीच्या संधी
मस्क ने या प्रोजेक्ट्स मध्ये आवड असणाऱयांसाठी Neuralink मध्ये नोकरीच्या संधी ओपन केल्याचे ट्विट करून ॲप्लिकेशन फॉर्म लिंक देखील पोस्ट केली आहे.
न्यूरॉलिंकची ब्रेन चिप काय करते?
न्यूरॉलिंकची ही चिप आपल्या मेंदूच्या पेशींच्या संकेतांचं वाचन आणि विश्लेषण करते. या विश्लेषणाचा अर्थ लावून, चिप संगणकाशी संवाद साधू शकते आणि वापरकर्त्याच्या विचारांनुसार कृती करू शकते. उदाहरणार्थ, ही चिप हातपाय लुळे (paralyzed) झालेल्या व्यक्तीला त्यांच्या विचारांच्या आधारे संगणकाची बटणे नियंत्रित करण्यास मदत करू शकेल. त्यामुळं अशा व्यक्तींना संगणणाच्या जगात सहभागी होणं शक्य होईल.
न्यूरॉलिंकच्या चिपमुळे काय फायदे?
न्यूरॉ लिंकच्या या तंत्रज्ञानामुळे अनेक क्षेत्रात क्रांती होण्याची शक्यता आहे. जसे कि,
- शारीरिक मर्यादांवर मात करणे: जशी आत्ता आपण बघितलं त्याप्रमाणे ही चिप शारीरिक मर्यादा असलेल्या लोकांना संगणण आणि इलेक्ट्रॉनिक उपकरणांशी सहज संवाद साधण्यास मदत करू शकेल.
- न्यूरोलॉजिकल आजारांवर उपचार: पार्किन्सनसारख्या न्यूरोलॉजिकल आजारांवर उपचार करण्यासाठी या चिपचा वापर होऊ शकतो.
- संवर्धनाचे नवे मार्ग: भविष्यात, न्यूरॉलिंकसारख्या चिप्समुळे विचारांच्या आधारे थेट संवाद साधणे शक्य होईल. हे आपल्या संवादात्मक जगालाच बदलून टाकू शकते.
न्यूरॉलिंकच्या तंत्रज्ञानाशी असलेले धोके
न्यूरॉ लिंकच्या या आशादायक तंत्रज्ञानाबरोबर काही धोकेही आहेत. जसे कि,
- सुरक्षा: मेंदू हा अतिशय नाजूक अवयव आहे. चिप लावण्याच्या शस्त्रक्रिया आणि त्याच्या दीर्घकालीन परिणामांच्या सुरक्षिततेबाबत अनेक प्रश्न आहेत.
- गोपनीयता: ब्रेन चिप विचारांवर प्रवेश करू शकते, त्यामुळं याचा वापर करताना गोपनीयतेची उल्लंघना होऊ शकते.
- तंत्रज्ञानाचा गैरवापर: या तंत्रज्ञानाचा गुन्हेगारी हेतूंसाठी गैरवापर होण्याची शक्यता नाही नाही.
इलॉन मस्क (Elon Musk)
इलॉन मस्क (Elon Musk) हे नाव आता सर्वांना परिचित आहे. टेस्ला, एक्स (पूर्वीचे ट्विटर) आणि स्पेसएक्स सारख्या अत्याधुनिक कंपन्यांचे मालक असलेले इलॉन मस्क सध्या जगातील सर्वात श्रीमंत व्यक्ती आहेत. SpaceX (SpaceX) कंपनीने पृथ्वीच्या कक्षेत पोहोचण्यास सक्षम असलेले प्रक्षेपण वाहन आणि अंतराळयान (Spaceship) विकसित केले. त्यांच्या Falcon 1 (Phālkon 1) या रॉकेटने 2006 मध्ये यशस्वीपणे प्रक्षेपण केले आणि असे करणारी पहिली खासगी कंपनी बनली. ते पारंपारिक विमान प्रक्षेपित करत नसले तरी, त्यांच्या अंतराळयानांनी खासगी अंतराळ प्रवासात (antarālyān pravās) क्रांती घडवून आणली.
आणि शेवटी…
इलॉन मस्कचा न्यूरॉलिंक ब्रेन चिप हा अजूनही विकासाधीन टप्प्यात आहे. मात्र, हे तंत्रज्ञान भविष्यात मानवी संवाद आणि संगणकांशी संवाद साधण्याच्या पद्धतीमध्ये आमूलाग्र बदल घडवून आणण्याची क्षमता दाखवते. त्यामुळं या क्षेत्रातील संशोधनाकडे आणि प्रगतीकडे सतर्क राहणं आवश्यक आहे.
पूर्वीचे ट्विटर म्हणजे आताचे एक्स- X App : एक्स (X) चे टीव्ही ॲप लवकरच लॉन्च होणार, इलॉन मस्कची घोषणा; YouTube गायब होणार ?