पावसाळा परतला आहे आणि सोबत झिका व्हायरसही! पुण्यात सहा लोक, ज्यात दोन गर्भवती महिलांचा समावेश आहे, या डासांनी पसरणाऱ्या संसर्गाने बाधित झाले आहेत. झिका व्हायरस रुग्णांसाठी अनेक आरोग्य धोक्यांचे कारण बनू शकतो, आणि विशेषत: गर्भवती महिलांमध्ये, तो आई आणि भ्रूण दोघांनाही प्रभावित करू शकतो. झिका व्हायरस आणि त्याच्या प्रतिबंधाबद्दल सर्व माहिती येथे दिली आहे.
झिका व्हायरस काय आहे?
झिका (Zika) व्हायरस हा एक विषाणूजन्य आजार आहे. झिका व्हायरस पहिल्यांदा 1947 साली युगांडा येथील झिका जंगलात आढळला होता, म्हणून याला ‘झिका व्हायरस’ असे नाव देण्यात आले.
याचा प्रसार मुख्यत्वेकरून एडीस एजिप्टी (Aedes aegypti) डासांच्या चावण्यामुळे होतो, जे दिवसा अधिक सक्रिय असतात. या डासांनी चावल्यास संसर्ग होऊ शकतो, ज्यामुळे ताप, डोकेदुखी, स्नायूंमध्ये वेदना, आणि थकवा असे लक्षणे दिसू शकतात.
काही प्रकरणांमध्ये, संसर्ग गंभीर स्वरूप धारण करू शकतो आणि न्यूरोलॉजिकल समस्या निर्माण होऊ शकतात.
लक्षणे काय आहेत?
झिका (Zika) व्हायरस संसर्गाचे लक्षणे साधारणपणे डास चावल्यानंतर ३ ते १४ दिवसांमध्ये दिसतात. प्रमुख लक्षणांमध्ये खालील गोष्टींचा समावेश होतो:
- ताप
- पुरळ
- सांधेदुखी
- डोळ्यांमध्ये लालसरपणा (कंजंक्टिव्हायटीस)
- डोकेदुखी
- स्नायूंमध्ये वेदना
गर्भवती महिलांमध्ये धोके
गर्भवती महिलांसाठी झिकाव्हायरस विशेषतः धोकादायक असू शकतो. हा व्हायरस आईपासून भ्रूणात संक्रमण करू शकतो, ज्यामुळे भ्रूणाच्या विकासामध्ये गंभीर समस्या निर्माण होऊ शकतात. झिका व्हायरस संसर्गामुळे मायक्रोसेफली सारख्या जन्मजात दोषांचा धोका वाढतो. ज्यामध्ये बाळाचे डोके आणि मेंदू योग्यरित्या विकसित होत नाहीत.
झिका व्हायरसचा प्रसार
एडीस एजिप्टी डास हे डास दिवसा अधिक सक्रिय असतात आणि ते पाणी साचलेल्या ठिकाणी अंडी घालतात. त्यामुळे पाणी साचण्याची शक्यता असलेल्या ठिकाणी डासांची पैदास होण्याची शक्यता जास्त असते.
झिका व्हायरसची प्रतिबंधात्मक उपाययोजना
झिका (Zika) व्हायरसचा संसर्ग टाळण्या साठी खालील उपाययोजना महत्वाच्या आहेत:
- डासांची चावणे टाळण्यासाठी पूर्ण अंग झाकणारे कपडे परिधान करा.
- झोपताना मच्छरदाणीचा वापर करणे.
- डासांच्या चाव्यापासून संरक्षण करण्यासाठी मच्छर प्रतिबंधक क्रीम वापरणे.
- गरोदर महिला आणि लहान मुलांनी विशेष काळजी घेणे.
- घरातील आणि आसपासच्या परिसरात डासांची पैदास होऊ नये म्हणून स्थिर पाण्याचे साठे टाळा.
- घरात आणि आसपासच्या परिसरात डासांच्या उत्पत्तीच्या ठिकाणांचे नियंत्रण ठेवा.
उपचार
झिका व्हायरसची लस, ठोस औषध किंवा विशेष उपचार नाही, पण लक्षणांनुसार उपचार केले जातात. त्यामुळे प्रतिबंधात्मक उपाययोजना करणं हाच एकमात्र उपाय आहे. संसर्ग झाल्यास, ताप आणि वेदना कमी करण्या साठी डॉक्टरांच्या सल्ल्याने औषधे घ्या. भरपूर पाणी प्या आणि पुरेशी विश्रांती घ्या.
पावसाळ्यात डासांची संख्या वाढते, त्यामुळे झिकाव्हायरस सारख्या आजारांच्या प्रसाराची शक्यता वाढते. योग्य प्रतिबंध आणि स्वच्छता उपाययोजना घेतल्यास आपण या आजारापासून सुरक्षित राहू शकतो. जर कोणत्याही प्रकारची लक्षणे दिसत असतील तर त्वरित डॉक्टरांचा सल्ला घ्या आणि आवश्यक उपचार घ्या.
झिका-व्हायरस (Zika Virus) विषयी आणखी माहिती मिळवण्या साठी आणि स्थानिक आरोग्य विभागाच्या सूचनांचे पालन करण्यासाठी सजग रहा.
अधिक माहितीसाठी महाराष्ट्र शासनाच्या आरोग्य विभागाच्या संकेतस्थळाला भेट द्या.
वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनाझेशन च्या संकेतस्थळाला भेट द्या.
संबंधित:-